Een trap als meubel? Daarvoor moet je bij een trappenmaker zijn!

Kerto® spiltrap

Toen deze woning aan renovatie toe was, werd ook werk gemaakt van een trap die mocht gezien worden. De ruimte liet alleen een spiltrap toe, maar de architect liet zijn creativiteit de vrije loop en kwam toch met een origineel ontwerp. Voor de uitvoering koos Wim Van Loon voor Kerto®, gelamineerd fineerhout waarbij fineren van zacht hout tot een stevig blok worden verlijmd.

Hier werd vurenhout gebruikt en vormen trede en spil één geheel. Elke trede bestaat uit drie ‘blokken’, en door te variëren met de diepte ontstaat er een leuk patroon. Dankzij het eerder brede loopvlak blijft dit een comfortabele trap. Dit realiseerde Wim door de onderste laag telkens rond de spil te laten inspringen. De fijne en elegante trapspijlen en -leuning in wit metaal zorgen voor de nodige veiligheid.

De grootste uitdaging zat hem hier in het omzetten van het ontwerp van de architect naar een uitvoerbare technische tekening, vertelt Wim. “Omdat we voor het eerst met dit materiaal werkten, kroop er ook meer research in dan gewoonlijk. Eens de technische tekening echt op punt stond, werd de trap grotendeels met de CNC-machine gemaakt.

Aan de verankering in de grond moet je voldoende zorg besteden, maar de plaatsing van een dergelijke trap verloopt heel vlot als je het plan volgt en op de juiste plaats begint.” Het belangrijkste? “Echt voldoende tijd nemen voor het technisch uittekenen van het ontwerp. Op die manier kan je er alle fouten en mogelijke problemen al uit halen en spaar je later veel tijd uit, zowel in het atelier als tijdens de plaatsing.”

Organische dubbelekwartslag trap

Deze nieuwe trap maakte deel uit van een totaalrenovatie van een oudere villa. Hier werd bewust niet gekozen voor strak en recht, maar wel voor organisch en vloeiend. “Echt niets aan deze trap is recht,” aldus Wim, “zelfs de treden en tegentreden zijn hol en bol.”

Die treden werden gemaakt uit eikenhout en met behulp van de CNC-machine, maar in deze trap kroop ook heel wat handwerk. “De tegentreden werden bijvoorbeeld allemaal handmatig ingeplooid en verlijmd. Er kwam ook veel manueel schuurwerk aan te pas om de vloeiende lijnen helemaal goed te krijgen. Je hebt daar toch een zeker feeling voor nodig.”

De leuning, gemaakt uit MDF, is een echt huzarenstukje. Hij loopt helemaal schuin met variaties in dikte. Toch heb je overal een goede grip. “Een trap moet niet alleen mooi zijn, maar ook gebruiksvriendelijk. De handgreep moet altijd voldoende houvast bieden.” De trap werd in het atelier al een keer opgebouwd om een vlotte plaatsing te verzekeren.

Zwevende trap

Wim Van Loon maakt ook moderne trappen zoals deze zwevende trap in massieve Franse eik. Bij dit soort trap is een goede verankering cruciaal. “Ik heb nog een trap van een andere trappenmaker moeten afbreken omdat de verankering niet volgens de regels van de kunst gebeurde waardoor de trap absoluut niet veilig was."

"Je kunt op verschillende manieren te werk gaan, maar je moet sowieso zorgen voor een heel stevige basis. Dat is niet iets waar je licht mag over gaan.” Wim Van Loon werkt met op een stalen plaat gelaste kokers die vervolgens door de muur gaan. Met tand- en groefverbindingen worden van de eiken planken houten treden gemaakt die over de kokers worden geschoven en vervolgens verlijmd.

De treden zijn verdreven volgens de Stradivarius-methode en dus allemaal uniek van vorm. Hierdoor is de trap beter beloopbaar, maar de uitvoering vraagt meer teken- en rekenwerk.

Een leuning is er niet. “Voor dit koppel was dat geen probleem, maar als er kinderen in huis zijn, kan het gevaarlijk zijn. Ik wijs klanten daar altijd op en zorg er sowieso voor dat de nodige voorzieningen getroffen worden om later eventueel alsnog een leuning toe te voegen.”

Klassieke landelijke trap

Aan deze eerder klassiek ogende trap in Franse eik ging heel wat denkwerk vooraf. “Hier stond een levensgevaarlijke metalen spiltrap die de vrouw des huizes zelfs niet durfde gebruiken. Het is niet eenvoudig om zoiets te vervangen door een meer landelijke trap, zeker niet met de deuren waarop we goed moesten uitkomen. Er ging heel wat tekenwerk aan vooraf, maar uiteindelijk is het een zeer goed beloopbare trap geworden”, vertelt Wim.

“Onderaan maakten we drie treden met een bordes waarna de trap omhoog loopt, een dubbele kwartslag maakt om vervolgens via een twee bordes nog een driedubbele kwartslag te maken. We hebben dus eigenlijk twee bijzondere trappen moeten maken om de ruimte optimaal te benutten.”

De gedraaide ballusters worden semiautomatisch gemaakt: “We maken eerste een mal en draaien ze vervolgens allemaal op de kopieerdraaibank. De handgreep vertrekt vanuit een stijlvolle volute. De gebogen courbes en wrongstukken zijn volgens de klassieke werkwijze opgebouwd uit verschillende segmenten.

Met de gebogen treden onderaan heeft de trap een mooie opstap en straalt hij veel elegantie uit. Omdat de onderkant zichtbaar is, werd deze met evenveel zorg afgewerkt.

Kunstige trap

Last but not least een trap die je gerust een kunstwerk mag noemen. Deze trap werd gemaakt uit notelaar en afgewerkt met een neutrale olie, zonder pigmentatie. Het is een Scheluwe trap, die onderaan begint met twee grotere ‘bordes treden’. Zo komt hij onder het plafond vandaan en vermijd je dat je je hoofd zou stoten, terwijl je toch een mooie grote trap hebt.

De handgreep is een echte eyecatcher. De drie onderste treden lopen over in evenveel leuningen die hoger weer samensmelten. Hiervoor werden verschillende lagen hout geplooid en verlijmd tot drie gelameleerde handgrepen, die met verschillende radiussen naar boven lopen.

Handwerk waar heel wat tijd én voorbereiding in kruipt. “De drie delen lopen anders, elke lamel heeft een andere radius. Het is niet eenvoudig om zoiets uit te tekenen”, vertelt Wim.

En hij deelt ook een leuke anekdote: “Pas na het maken en plaatsen van de trap vernam ik dat het om een ontwerp van een andere trappenmaker ging. Die was ook beeldhouwer en had geen tijd om de trap zelf te maken, maar hij had de eigenaar de toestemming gegeven om de trap door iemand anders te laten maken, ook al ging hij ervan uit dat een andere trappenmaker het niet zou kunnen. We zijn er toch in geslaagd en ik heb nadien nog een heel fijn contact met die man gehad.”

Met zijn overstekende treden is dit een trap in Engelse stijl. Voor de vierkante ballusters werden handmatig rechthoekige gaten in de treden en handgreep gekapt. De ballusters werden gesmeed om een verouderde uitstraling te krijgen. De trapwang is lichtjes geplooid om een sierlijker resultaat te bekomen.