Multiplex doorgelicht

Kruislings verlijmde fineerlagen

Multiplexplaten zijn platen die bestaan uit drie (triplex) of meerdere lagen schil- of snijfineer die onder hoge druk en temperatuur kruislings op elkaar verlijmd worden. Het kruislings verlijmen zorgt voor een grote maatvastheid. Het zal niet snel vervormen onder druk of door een veranderende luchtvochtigheid of temperatuur. Door de opbouw is het stabieler dan MDF en het is ook een stuk lichter en sterker.

Multiplex

Cras - Multiplex

Voor constructies en interieurtoepassingen

Multiplex is breed inzetbaar. Het wordt gebruikt als constructiemateriaal en in de interieurbouw. Afhankelijk van de gewenste toepassing worden verschillende types lijm gebruikt:

• Voor buitengebruik wordt WBP of ‘water boiled proof’ verlijming toegepast. Dit zorgt ervoor dat de platen bestand zijn tegen water en hitte. Erg belangrijk: kies een houtsoort die voldoende duurzaam is om buiten te gebruiken en breng de nodige beschermingslagen op het hout aan. Schenk bij het schilderen voldoende aandacht aan de randen omdat de plaat daar het meeste vocht opneemt.
• Voor beschermd buitengebruik wordt EXT verlijming toegepast.
• Voor gebruik in droge omstandigheden kiest men voor MR of ‘moisture resistant’ verlijming, die ervoor zorgt dat de platen in tijdelijk vochtige ruimtes gebruikt kunnen worden, zoals badkamers.

We vermelden graag een bijzonder type multiplex: betonplex. Dit bestaat ook uit op elkaar verlijmde lagen fineer, maar wordt afgewerkt met een fenolfilm. De boorden worden geschilderd. Dankzij die harde en waterdichte afwerking kunnen de platen gebruikt worden voor betonbekisting. Er worden ook vaak podia mee gebouwd. Hoewel het er niet voor ontwikkeld werd, kan je het ook creatief toepassen in het interieur.

Van verschillende houtsoorten gemaakt

Multiplex kan uit heel wat houtsoorten gemaakt worden. Soms worden verschillende houtsoorten gecombineerd in één plaat. We onderscheiden:

• multiplex 100% waarbij alle fineerlagen van dezelfde houtsoort gemaakt zijn,
• multiplex combi waarbij fineerlagen van twee houtsoorten elkaar afwisselen,
• multiplex twin waarbij alle binnenlagen uit eenzelfde houtsoort bestaan en de buitenste lagen uit een andere, decoratievere houtsoort.

Worden houtsoorten gemixt dan is het belangrijk dat ze compatibel zijn en zich op dezelfde manier gedragen bij wijziging van omgevingsomstandigheden. Anders kan het plaatmateriaal kromtrekken.

Een greep uit de mogelijke houtsoorten:

• Meranti multiplex: mits WBP-verlijming (water boiled proof) kan je deze platen onder andere gebruiken voor brandwerende deuren en ondervloeren, als ommanteling voor badkuipen of als onderplaat voor betegeling. De MR-verlijmde platen zijn geschikt voor het interieur. Wil je multiplex buiten gebruiken dan opteer je best voor een WBP verlijmde mahonieplaat, die is immers een stuk duurzamer.
• Okoume multiplex: eveneens WPB-verlijmde platen die dus geschikt zijn voor vochtigere omstandigheden. Wordt vaak gebruikt voor deuren.
• Berk: technisch hoogwaardige platen met een hoog soortelijk gewicht. Het zijn stevige platen, met mooie zijkanten, die je gemakkelijk bewerken omdat ze nauwelijks splinteren. Met hun bleke, witachtige kleur doen ze het goed in de meubel- en interieursector, maar je kunt ze uiteraard ook afwerken met laminaat of fineer.
• Beuk: net als berk een hoogwaardige plaat die vaak wordt gebruikt voor allerhande meubelen en trappen (o.a. tegentredes). Je gebruikt het beter niet voor buitentoepassingen.
• Oost-Europees grenen: wordt vaak ingezet wanneer het hout zichtbaar mag blijven, bijvoorbeeld voor meubilair, kassementen van binnendeuren, …
• Populier: heeft een kenmerkende witte kleur en licht gewicht en kan worden gebruikt voor meubelen, interieurinrichting en speelgoed.
• Ceiba: wordt ingevoerd vanuit Afrika, met name vanuit Ghana en Ivoorkust. De platen zijn zeer licht, bijna altijd foutvrij en meestal MR-verlijmd. Je kunt er meubelen en allerhande interieurelementen mee maken.

Kwaliteitsklassen

Los van de gebruikte houtsoort bestaat multiplex in uiteenlopende kwaliteiten. De kwaliteitsaanduiding die de plaat meekrijgt, duidt vooral op de zichtkwaliteit van de buitenste fineerlagen en zegt bijvoorbeeld niets over de kwaliteit van de lijmverbinding. Hieronder een overzicht van de mogelijkheden. Dit is een gangbare, maar geen officiële indeling. De indeling die jouw handelaar hanteert, kan hier dus misschien wat van afwijken.

Mogelijke kwaliteiten:

• A: foutvrije fineren uit één stuk, zonder verkleuringen, wormgaatjes en reparaties. Dit is zeer kostbaar en nauwelijks te vinden.
• B: verniskwaliteit waarbij natuurlijke kleurnuances en korte kopscheurtjes mogen voorkomen. Op kleur aangepaste houtherstellingen zijn mogelijk. 
• BB: schilderkwaliteit waarbij kleine kwastjes, kleine splits en kopscheurtjes kunnen voorkomen. Reparaties zijn toegestaan.
• C: constructieve kwaliteit waarbij open gebreken, splits en kleurverschillen zijn toegestaan.
• CP: constructieve kwaliteit met open gebreken die dichtgeplamuurd zijn.
• D: kwaliteit met nog grotere open gebreken.

Met dank aan www.houtinfobois.be